TY - JOUR ID - 135337 TI - بررسی تأثیر برخی عوامل مؤثر بر تقاضای بازنشستگی زودهنگام در ایران طی دورۀ 1384-1396 JO - تأمین اجتماعی JA - QJO LA - fa SN - 1563-0781 AU - جلیلی شناسائی, فائزه AU - ملک‌الساداتی, سیدسعید AU - خندان, عباس AD - کارشناسی ارشد اقتصاد توسعه و برنامه‌ریزی، دانشکدۀ علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه فردوسی (نویسندۀ مسئول) AD - دکتری اقتصاد، استادیار گروه اقتصاد، دانشکدۀ علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه فردوسی مشهد AD - دکتری اقتصاد، استادیار گروه اقتصاد امور عمومی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 16 IS - 3 SP - 33 EP - 46 KW - ایران KW - بازنشستگی زودهنگام KW - مالیات ضمنی KW - نرخ بیکاری KW - نرخ جایگزینی DO - 10.22034/qjo.2020.135337 N2 - تعریف: کارکرد نظام‌های تأمین اجتماعی، دریافت حق‌بیمۀ بازنشستگی از افراد شاغل و سرمایه‌گذاری آنها و در نهایت، بازپرداخت مقرری بازنشستگی به افراد بازنشسته است؛ لذا تعیین سن بازنشستگی یکی از مسائل کلیدی در پایداری صندوق‌های تأمین اجتماعی به‌ حساب می‌آید. با این ‌حال، روند جمعیتی ایران به‌گونه‌ای است که به‌سمت سالمندی می‌رود؛ این امر باعث عدم توازن در منابع و مصارف صندوق‌ها می‌شود. در این میان، آنچه باعث اعمال فشار بیشتر بر صندوق‌ها می‌شود، بازنشستگی زودهنگام است. بازنشستگی زودهنگام به‌معنای افزایش تعداد مستمری‌بگیران و کاهش تعداد بیمه‌پردازان است که منجر به افزایش مصارف و کاهش منابع می‌شود.هدف: در این تحقیق تلاش شده است برخی عوامل مؤثر بر تقاضای بازنشستگی زودهنگام، شناسایی و نحوۀ اثرگذاری آنها تجزیه‌وتحلیل شوند. بدون شک یافته‌های این تحقیق می‌تواند به مسئولان صندوق‌های تأمین اجتماعی کمک کند تا بتوانند سن بازنشستگی را مدیریت و از این طریق منابع و مصارف خود را به توازن نزدیک کنند. از این‌رو، این مطالعه عوامل تأثیرگذار بر تقاضای بازنشستگی زودهنگام در ایران طی سال‌های 1384 تا 1396 را بررسی کرده و از بین این عوامل بر نرخ جایگزینی، مالیات ضمنی و نرخ بیکاری تمرکز شده است.روش: برای این منظور، مدل لاجیت در قالب الگوی داده‌های ترکیبی به ‌کار گرفته ‌شده است. در این پژوهش از داده‌های خام نیروی کار مرکز آمار ایران استفاده شده است.نتیجه: نتایج برآورد تحقیق نشان می‌دهد که مالیات ضمنی تأثیر مستقیم بر تقاضای بازنشستگی زودهنگام دارد؛ اما میان نرخ جایگزینی و نرخ بیکاری با تقاضای بازنشستگی زودهنگام رابطۀ معکوس برقرار است.طبقه‌بندی JEL، J26، J65. UR - https://qjo.ssor.ir/article_135337.html L1 - https://qjo.ssor.ir/article_135337_c85ad0dee8fdba7e07583bc569be5bba.pdf ER -